LỜI MỞ ĐẦU
Để đạt được những hiệu quả nhất định, trước khi đọc Bạch Thoại Phật Pháp nên đọc lời cầu nguyện dưới đây:
“Cảm tạ Nam Mô Đại Từ Đại Bi Quán Thế Âm Bồ Tát. Xin gia trì cho đệ tử __(họ tên) để con đọc và hiểu được nội dung của Bạch Thoại Phật Pháp, để năng lượng của Bạch Thoại Phật Pháp gia trì bổn tánh của con, phù hộ cho con khai sáng trí tuệ, tiêu trừ nghiệp chướng, mọi điều kiết tường. Con xin cảm tạ Bồ Tát”.
Tập 4
HỮU SỞ BẤT VI MỚI CÓ THỂ SỐNG LÀ CHÍNH MÌNH
(28/2/2020)
Tốt lắm, tất cả quý Phật hữu thân mến! Hôm nay sư phụ sẽ tiếp tục nói với quý vị về “Bạch Thoại Phật Pháp”. “Bạch Thoại Phật Pháp” giúp cho chúng ta minh tâm kiến tánh, và giúp cho chúng ta hiểu được Phật pháp thâm sâu ở ngay trong chính cuộc sống của chúng ta. Hôm nay, sư phụ tiếp tục nói với quý vị làm thế nào vận dụng Phật pháp trong cuộc sống để giải thoát bản thân khỏi những phiền não trong tâm.
Phật ngôn Phật ngữ của đạo Phật rất triết học và triết lý. Phật giáo nhân sinh thường nói: Tâm niệm quyết định lời nói và hành động. Nghĩa là, những ý nghĩ trong tâm sẽ quyết định lời nói và việc làm của chúng ta. Vì vậy lời nói của một người khi nói ra, nhất định là trong lòng họ đã từng nghĩ qua, có ý niệm này thì mới nảy sinh ra ngôn ngữ và hành vi. Vì vậy, một người muốn có một cuộc sống như thế nào trong tương lai phụ thuộc vào khởi tâm động niệm hiện tại của họ. Nếu hiện tại có suy nghĩ tốt thì cuộc sống của họ sẽ chuyển nguy vi an (chuyển nguy hiểm thành an lành); nếu tư tưởng hiện tại của họ thường chứa đầy sân hận, si mê, ghen tị hay phiền não, thì những suy nghĩ trong tương lai của họ sẽ chỉ đạo lời nói và hành vi của họ, khiến họ càng ngu si và phiền não hơn. Vì vậy, nhiều người cả đời gặp phiền não, rất đáng thương, chính vì khởi tâm động niệm của họ không đúng đắn, khiến hành động sau này của họ gặp trở ngại và lời nói của họ không khiêm tốn.
Con người phải sống ra khỏi bản ngã, nghĩa là một người sống phải rời khỏi bản ngã, đừng suốt ngày mở lời là chỉ nói “Tôi” – “Cái này là của tôi, cái kia là của tôi” “Tôi chịu khổ rồi, tôi phiền não rồi.” “Tại sao tôi phải chịu đau khổ”, v.v… Nếu có thể thoát khỏi ngã tướng, thì sẽ tự nhiên không so sánh mình với người khác, bởi vì không có cái “Tôi” nữa, vậy thì quý vị so sánh với người khác cái gì? Quý vị sẽ không quan tâm người khác đánh giá mình. Vì quý vị không còn ngã tướng nữa. Chẳng qua là vì quý vị quá quan tâm đến việc “Cậu ấy nói thế trước mặt tôi sao?” “Cậu ấy như vậy không phải là cố ý nói tôi sao!” Có chữ “Tôi” này tồn tại, thì quý vị sẽ quan tâm đến những gì người khác nói về mình. Rõ ràng người này hoàn toàn không phải nói về quý vị, mà quý vị lại kéo nó về mình, “Cậu không nói tôi thì nói ai?” Đây chính là con người không rời khỏi được ngã tướng. Nếu quý vị có thể rời bỏ cái “Tôi”, quý vị sẽ dần dần trở nên lạc quan, con người sẽ trở nên trong sáng vô tư và cuộc sống của quý vị sẽ trở nên đơn giản. Sư phụ hỏi quý vị, một đứa trẻ khi còn bé có phải là một đứa trẻ trong sáng và hồn nhiên đúng không? Nó không có ngã tướng, bất cứ điều gì nó cũng không sao cả không quan tâm, vì vậy nó sống rất tự tại.
Thực ra khi nghĩ thấu rồi, thì mỗi đêm đối với chúng ta có thể là một thử thách cuộc đời, vì nó có thể xem như là một lần tử vong. Buổi sáng bình minh chính là một lần tái sinh cho nên trước đây có rất nhiều người thường thức dậy vào buổi sáng với câu nói đầu tiên là “Cảm ơn Bồ Tát, con vẫn còn sống, cảm ơn Bồ Tát đã từ bi”. Đừng vì niềm vui và nỗi buồn mỗi ngày của cuộc sống này làm vướng mắc nội tâm của quý vị thêm nữa. Làm người phải thực sự hiểu rằng phần thưởng tốt nhất trong cuộc sống là có thể buông xuống những phiền não và giải thoát đau khổ, đừng để bản thân bị ràng buộc bởi những ham muốn. Cho nên nhiều người vì còn ham muốn điều này điều kia nên luôn đắm chìm trong dục vọng. Có người khi Sư phụ nói với anh ta: “Cậu đừng như thế, ham muốn của cậu quá mạnh mẽ”. Anh ta nói: “Không phải là ham muốn của con mà đấy là lý tưởng của con.” Thực ra, “Lý tưởng” và “Ham muốn” không thể trộn lẫn thành một mà nói.
“Ham muốn” là vô tận và là chiếm hữu những thứ vật chất.
“Lý tưởng” là gì? Đó là một loại phong phú về mặt tinh thần, và muốn đạt được một số thỏa mãn về mặt tinh thần, thì nó nên được gọi là Lý tưởng. Khi quý vị ở nhân gian sở hữu càng nhiều thứ, thì quý vị sẽ dần dần bị trói buộc bởi của cải, vật chất, danh vọng và lợi ích mà quý vị đang sở hữu. Vì dù có bao nhiêu nó cũng sẽ rời bỏ quý vị mà đi, công danh không giữ được, tiền của không giữ được, đều sẽ ra đi hết thảy. Dù quý vị có nắm giữ những danh lợi này chặt đến đâu thì cuối cùng quý vị vẫn không có gì trong tay.
Quý vị phải học cách lựa chọn, chọn cái gì để lấp đầy khoảng trống trong tâm đây? Ý nghĩa của việc chọn lựa lấp đầy khoảng trống trong tâm đó là không bỏ lỡ bất kỳ cơ hội nào để thay đổi tâm linh của chính mình. Vậy thì làm sao để thay đổi tâm linh của mình? Chuyển chữ “ngã” thành đại ngã, chuyển cái tôi nhỏ bé thành cái tôi lớn hơn. Ví dụ: nếu quý vị nói “Tôi bị thiệt thòi rồi”, thì quý vị có thể nói “Tất cả chúng ta đều bị thiệt thòi rồi”; “Tôi được lợi rồi”, thì quý vị nên nói “Tất cả chúng ta đều được lợi rồi”. Vậy thì quý vị sẽ từ từ loại bỏ được ngã tướng của mình, để tâm linh không trống rỗng, không phải sống vì bản thân mình. Vì người mà chỉ biết sống vì mình, thì sẽ tính toán chi li mỗi ngày. Vì vậy: “Mạc kế nhân sinh tiểu trướng” {không tính toán nợ nhỏ trong đời} một người thì có bao nhiêu món nợ nhỏ trong đời? Trái một khoản, phải một khoản, phải học cách từ bỏ. Từ bỏ cám dỗ, và những người từ bỏ được cám dỗ thì sẽ có được thời cơ mới. Nếu cứ giữ chặt cám dỗ không buông, thì quý vị sẽ từ từ mang gánh nặng, và ắt sẽ khó bước đi. Gánh nặng là vì quý vị không chịu buông xuống, gánh vác trên lưng lâu ngày sẽ cảm thấy rất khó khăn khi đi lại.
Chúng ta làm người: “Vô sự tâm bất không, Hữu sự tâm bất loạn, Đại sự tâm bất úy, Tiểu sự tâm bất mạn”.
“Vô sự tâm bất không” không có việc gì, nhưng trong tâm phải tụng kinh, phải nghĩ đến tất cả chúng sinh thì không thấy chán chường, sẽ không cảm thấy nhàm chán hay không hứng thú.
“Hữu sự tâm bất loạn”, bất luận gặp chuyện gì đi chăng nữa cũng đừng hoang mang, chậm rãi làm từng việc một.
“Đại sự tâm bất uý”, khi làm việc lớn thì đừng sợ sệt, đừng sợ hãi, vì việc lớn cũng phải làm, việc nhỏ cũng phải làm. Việc lớn cũng có thể làm tốt nó, việc nhỏ thì không nên xem nhẹ nó mà cũng phải làm cho tốt, đó gọi là “Tiểu sự tâm bất mạn”. Đối với những người suy nghĩ thông suốt, sẽ hiểu rằng những vui buồn ly hợp, chua ngọt đắng cay trong cuộc sống, tất cả đều bắt nguồn từ tâm mà ra. Chua là sự xót xa trong tâm, đắng cũng là sự đắng trong lòng, ngọt là sự ngọt ngào từ trái tim, cay cũng là cảm giác cay cay trong tâm. Chua ngọt đắng cay tất cả đều do tâm tạo thành, vì vậy tâm thái phải tốt, có chướng ngại nào mà không thể vượt qua được đâu?
Đời người sống đến ngày hôm nay, thân ở chốn hồng trần, chỉ cần lấy thiện làm vốn là được. “Hữu sở vi, hữu sở bất vi”, hãy làm điều đó như thể chưa từng làm qua một lần nào. Làm thì cũng làm rồi, chưa làm thì chưa làm, có làm rồi nhưng lại giống như chưa làm, chưa làm thì lại giống như đã từng làm qua, “tâm vô quái ngại”, thì tự nhiên tâm trở nên an nhiên tĩnh lặng, cũng giống như hoa sen hé nở, an nhiên tự tại, nó không vì ai mà mở, cũng không vì ai mà tàn. Cho nên người tu học Phật, người nghĩ thông suốt thì mọi thứ đối với họ đều tùy duyên, “Cái gì của mình thì sẽ là của mình, cái gì không phải của mình thì sẽ không phải là của mình.” Những gì quý vị có được là của quý vị, và những gì quý vị không đáng có sẽ mang tai họa đến cho quý vị. Bởi vậy, nhân sinh không chỉ có một con đường, rất nhiều người tuyệt vọng chính là vì trên con đường này họ cảm thấy không còn đường để bước tiếp, nên họ mới lựa chọn tuyệt vọng.
Trong cuộc sống, người học Phật phải xa lìa bi ai thống khổ, những bi khổ ấy là một loại khảo nghiệm đối với chúng ta, có khi qua rất nhanh, có khi qua chậm hơn, nhưng tất cả rồi cũng sẽ trôi qua. Có đôi khi đường bằng phẳng thì luôn chen chúc đông đúc hơn, trên con đường học Phật có muôn vàn Pháp Môn mọi người tập trung bên nhau. Hãy nghĩ rằng, dù chúng ta có gặp bất cứ chuyện gì đi chăng nữa, hãy chọn con đường tốt cho mình và đi con đường ấy. Bởi vì chỉ cần: “Tâm hữu dũng, hành chi lực”, nghĩa là trong tâm phải có dũng khí, hành động phải có nghị lực, tư duy phải có trí tuệ, mãi mãi quyết chí không dời thì chúng ta nhất định sẽ thành công.
Nhiều người không có duyên phận, sẽ bỏ lỡ rất nhiều thứ, đây là trạng thái bình thường của cuộc sống. Không có duyên thì cũng không có duyên rồi, bỏ lỡ rồi thì cũng không còn cách nào khác, đừng quá tiếc nuối và đau đớn. Khi chúng ta đã đi được một đoạn đường dài, ngoảnh đầu nhìn lại, con người và sự việc trong quá khứ đã biến mất trong ký ức từ lâu. Cuộc sống thực sự rất đẹp là khi quý vị thật sự không hiểu gì về nó, một khi quý vị đã hiểu được rồi, và bước vào những chuyện đúng sai giữa người với người, thì cuộc sống của quý vị sẽ trở nên rất phiền não và buồn bã, bởi vì những gì quý vị cảm nhận không thuần khiết, mà đó là “Nhĩ ngu ngã trá” (người lừa đảo ta bịp bợm) ở thế gian. Hy vọng rằng mọi người sẽ thay đổi vận mệnh của mình không phải dựa vào cơ hội hay thời cơ mà là dựa vào tâm thái. Người có tâm thái tốt có thể làm cho mọi thứ tốt đẹp hơn, người có tâm thái không tốt thì bất kể chuyện gì xảy ra, dù là chuyện tốt cũng sẽ không có được tâm thái bình yên. Hy vọng mọi người sẽ hiểu được những nguyên tắc này.
Trước đây nói về đời người “Tam Thập Nhi Lập”, người đã ba mươi tuổi thì bản thân có khả năng tự lập. Vậy thì lập cái gì? Người học Phật nên lập cái gì? Trước đây nói về lập sinh, lập nghiệp và lập gia, còn người học Phật chúng ta nên lập chí, cố gắng lìa khổ được vui, và học Phật học Pháp.
“Tứ Thập Bất Hoặc”, bất hoặc chi niên. Mọi người có biết cái gì gọi là “Bất hoặc” không? Không mê muội nữa, hiểu rồi. Thế thì quý vị đã hiểu được gì? Người bình thường thì hiểu xã hội, hiểu bản thân, hiểu được sự phức tạp giữa người và người. Và “Tứ thập bất hoặc” của người học Phật thì không nên mê muội, không bị dục vọng của nhân gian làm cho vướng mắc, mạnh dạn thoát ra khỏi phiền não, không tham, không sân, không hận.
Xưa có câu “Ngũ thập tri thiên mệnh”. Vậy thiên mệnh là gì? Thực ra nói theo ngôn ngữ hiện đại là biết được quỹ đạo của vận mệnh cuộc đời, đó là lập gia đình, sinh con đẻ cái, tìm việc làm, kiếm tiền, lập địa vị cho cuộc đời mình. “Ta làm sai điều này, ta làm sai điều kia.” Quý vị biết thiên mệnh là gì không? Quý vị nên biết là đã 50 tuổi rồi, thì hãy mau tu hành, hãy mau giúp người. Bởi vì thời gian để quý vị giúp đỡ người khác không còn bao nhiêu, thời gian để tự mình thay đổi tâm thái cũng không còn bao nhiêu, thời gian để sám hối niệm “Lễ Phật Đại Sám Hối Văn” cũng không còn bao nhiêu, đây mới gọi là “Ngũ thập tri thiên mệnh.”
Xưa có câu: “Lục Thập Nhĩ Thuận”. Một khi đã nhìn thấu, hiểu rõ cuộc đời, sinh mệnh và danh lợi không thể đem theo được, đời người rất ngắn ngủi. Nghĩ thông rồi: “Tôi 60 rồi, làm cũng không làm được gì nữa, và tôi sẽ không khổ sở dằn vặt vì những đồng tiền đó nữa”. Quý vị hiểu được gì? Quý vị đã 60 tuổi rồi, nên biết rằng có lẽ phải đi du lịch đến một nơi danh lam thắng cảnh khác, và hãy nhanh chóng tìm đến điểm du lịch tiếp theo – Đó chính là thế giới Tây Phương Cực Lạc, hoặc trở về với mẹ Quán Thế Âm Bồ Tát. Vậy chúng ta nên làm gì đây? Nên tụng kinh, phát nguyện, phóng sinh, làm nhiều công đức, giúp đỡ người khác, làm mọi điều lành, và tránh làm mọi điều ác. Nếu hôm nay quý vị vẫn còn làm điều ác, thì làm sao quý vị có thể trở thành một người tốt đây? Phải buông xuống chính mình.
Xưa có câu: “Nhân Đáo Thất Thập Cổ Lai Hy”, bởi vì người xưa không sống lâu như người bây giờ, và ở một số nơi nóng bức con người có tuổi thọ rất ngắn.
“Thất Thập Tòng Tâm Sở Dục” Làm thế nào đây? Thuận theo tự nhiên, gặp sao yên vậy (thuận kì tự nhiên, tùy ngộ nhi an). Thực ra, người học Phật khi đến tuổi bảy mươi thì phải biết tu tâm dưỡng tánh, nổ lực tụng kinh, thông hiểu Phật pháp cho tốt. Nhưng rất nhiều người cả đời vẫn truy cầu, đến 70 tuổi vẫn truy cầu một số danh lợi, cho nên họ chỉ có thể cô độc hơn trên con đường trần tục. Bởi vì có những con đường của cuộc đời mà quý vị đã đi qua, có đường dẫn đến những chuyến phà nhưng không có thuyền, và có đường dẫn đến sa mạc nhưng không có lạc đà. Đời người đi đến trạm nào thì tính trạm đó, không có mục tiêu thì quý vị sẽ mất đi phương hướng tiến bước của mình. Tại sao con người lại đau khổ? Bởi vì khoảng cách tâm lý giữa người và người với nhau ngày càng xa, không thể cùng nghĩ về một điều, không thể cùng với “Nhật Nguyệt Đồng Miên”, không biết làm cách nào để trân trọng nhân duyên giữa hai người với nhau. Vì vậy con người không thể làm cho mình đạt được kết quả viên mãn trong suốt hành trình của cuộc đời.
Cho nên Đức Phật nói: Sanh ra rất khổ; già rồi muốn ăn thứ gì ăn cũng không được, rất khổ; muốn đi bộ để đi chơi, chơi không nổi nữa, khổ; bệnh rồi là khổ nhất; chết rồi lại khổ hơn; và còn có cả yêu, biệt, ly. Người mà mình thích thì đã rời xa họ, là loại nỗi khổ này của quý vị. Còn có cả oán hận một đời, nghĩa là oán khí, người không muốn gặp phải nhìn thấy mỗi ngày, quý vị lại rất ghét hắn. Và còn có cầu không được khổ, ngày ngày muốn đem chuyện này cầu cho bằng được, cầu không được cũng rất khổ. Và còn, không buông xuống được khổ, ngày ngày vướng mắc ở trong tâm không buông xuống được, rất đau khổ. Đức Phật nói “Mệnh do mình tạo, tướng mạo do tâm sinh”, sinh mệnh của của cuộc đời là do quý vị tạo ra, tướng mạo cũng là do quý vị tạo ra. Tâm động mỗi ngày, thì tướng mạo của quý vị cũng sẽ thay đổi. Khi quý vị động thiện tâm thì thiện tướng sẽ xuất hiện; khi động ác tâm thì ác tướng sẽ xuất. Nhiều người nói quý vị là một người xấu, thì sẽ có ác hình ác dạng.
Chỉ những người học Phật mới hiểu rằng vạn vật đều mang tánh Không. Nếu tâm không thay đổi, thì vạn vật mới không đổi thay. Quý vị vẫn đối xử rất tốt với người khác, và người khác vẫn đối xử rất tốt với quý vị. Ngồi cũng là Thiền, đi cũng là Thiền, “Nhất hoa nhất thế giới, Nhất diệp nhất Như Lai”. Là ý nghĩa gì? Ngồi đâu cũng có trí huệ, đứng dậy làm việc cũng có trí huệ. Bất kể làm việc gì đều trong thiền định. Quý vị đều có cái thế giới này và có cái đạo tràng này trong tâm. Tất cả những gì quý vị làm giống như một vị Phật đang làm, đó là “Nhất diệp nhất Như Lai.” Có nhà thơ đã nói “Xuân lai hoa tự thanh. Thu chí diệp phiêu linh”, là ý nghĩa gì? Mùa Xuân đến rồi hoa tự nhiên xanh tươi, rất đẹp; Mùa Thu đến thì lá cây sẽ rơi lả tả, lá của hoa cũng sẽ rụng đi. Cho nên “Vô Tận Bàn Nhược Tâm Tự Tại”, lá cây vào mùa xuân sẽ thay, vào mùa thu cũng sẽ thay, nhưng tâm trí huệ vô biên của chúng ta vẫn luôn an nhiên tự tại, vĩnh viễn là như vậy, không thay đổi.
Hy vọng mọi người sẽ “Ngữ Mặc Động Tịnh Thể Tự Nhiên”, – nghĩa là dù nói hay im lặng, cử động hay tĩnh lặng, thân tâm đều thuận theo tự nhiên, an nhiên tự tại. Đừng để khi gặp chuyện gì là tâm lay động, đừng nhìn thấy việc gì đó mà lại vội vàng, ngồi không yên, đứng không vững, đó là tâm không thể tịnh lại được.
Thực ra trong cuộc sống, ngày qua ngày, chúng ta buông xuống rất nhiều, có nhiều thứ không muốn buông cũng phải buông. Sinh trăm phương ngàn kế muốn đạt được rất nhiều thứ, rồi tính toán chi li và cuối cùng lại đánh mất chúng. Cả đời không cầu được, phiền não tuyệt vọng, muốn đạt được nhưng cuối cùng lại mất đi. Trong suốt cuộc đời tính toán chi li không đạt được bất cứ thứ gì mà chỉ càng ngày càng chồng chất thêm những oán kết. Tham cái này, muốn cái kia, muốn đủ thứ, lòng tham chưa đoạn, đã tạo biết bao nhiêu nghiệt chướng! Lấy đi những thứ trên tay của người khác, mang những thứ mà mình yêu thích đem giấu, dần dần cảm thấy mình được hưởng thụ rất nhiều trong cuộc đời, nhưng khi lâm chung lại có thể mang theo được bao nhiêu?
Chú giải việt dịch:
1. “Lý tưởng” là
gì? Đó là một loại phong phú về mặt tinh
thần. (精神上的一种充裕
- Tinh thần thượng đích nhất chủng sung dụ):
Tinh thần (精神): Đề cập đến thế giới nội tâm,
tâm trí, ý thức, cảm xúc, đạo đức, trí tuệ.
Phong phú/Sung túc (充裕 - Sung dụ): Mang ý nghĩa đủ đầy,
dồi dào, không thiếu thốn.
Khi kết hợp lại, "Phong
phú về mặt tinh thần" nghĩa là có một đời sống nội tâm giàu có, viên
mãn. Điều này không đo đếm bằng vật chất mà bằng các phẩm chất như:
- Sự hiểu biết, trí tuệ: Thấu hiểu lẽ đời, quy luật nhân quả, bản chất của sự vật.
- Lòng từ bi, tình yêu thương: Mong muốn giúp đỡ người khác, lan tỏa điều thiện.
- Sự bình an, thanh thản: Nội tâm không xáo động bởi những biến cố bên ngoài.
- Sự tự tại, giải thoát: Không bị trói buộc bởi tham, sân, si.
- Ý nghĩa cuộc sống: Tìm thấy mục đích sống cao đẹp, vượt lên trên những nhu cầu cá nhân tầm thường.
2. Nhật Nguyệt Đồng Miên:
Mặt trời và
mặt trăng là hai thực thể thiên nhiên vận hành theo quy luật, tạo nên ngày và
đêm, sự tuần hoàn của vũ trụ. "Cùng ngủ" ở đây có thể hiểu là cùng
chung một nhịp điệu, một trạng thái nghỉ ngơi, yên bình, hòa hợp.
Nhật Nguyệt Đồng Miên là một hình ảnh ẩn
dụ đẹp đẽ để chỉ sự hòa hợp, đồng điệu, thấu hiểu và bình yên trong các mối
quan hệ con người hoặc giữa con người với tự nhiên. Việc "không thể"
đạt được trạng thái này là một trong những nguyên nhân dẫn đến khổ đau theo lời
Sư Phụ đã giảng.