LỜI MỞ ĐẦU
Để đạt được những hiệu quả nhất định, trước khi đọc Bạch Thoại Phật Pháp nên đọc lời cầu nguyện dưới đây:
“Cảm tạ Nam Mô Đại Từ Đại Bi Quán Thế Âm Bồ Tát. Xin gia trì cho đệ tử __(họ tên) để con đọc và hiểu được nội dung của Bạch Thoại Phật Pháp, để năng lượng của Bạch Thoại Phật Pháp gia trì bổn tánh của con, phù hộ cho con khai sáng trí tuệ, tiêu trừ nghiệp chướng, mọi điều kiết tường. Con xin cảm tạ Bồ Tát”.
Tập 29
KHÔNG QUÁN LÀ CĂN BẢN CỦA NGŨ UẨN GIAI KHÔNG
(01/04/2020)
Hôm
nay Sư Phụ sẽ tiếp tục giảng về “Bạch Thoại Phật Pháp”.
Kỳ
thực, cuộc đời của một người nên giải thoát, không nên cố chấp, bởi vì cố chấp
sẽ khiến cuộc đời quý vị đi vào nhiều con đường sai lầm, và điều quan trọng nhất
là nó sẽ bỏ lỡ thiện chung (tức là có được cái chết an lành) và thiện duyên ban
đầu của quý vị. Một người quá cố chấp, sẽ nhanh chóng phá hoại duyên phận của
mình. Vốn dĩ người ta rất tốt với mình, nhưng cứ khăng khăng “Tôi nhất định phải
làm như vậy”, bản thân quá cố chấp, thời gian lâu dần, Huệ mệnh của mình cũng bị
chính bản thân mình làm hư hoại.
Một
người thực sự có trí tuệ, thì mọi việc đều phải nghĩ: “Tôi có sáu tên trộm
trong tâm, và sáu tên trộm là cơ sở quan trọng và căn bản nhất để làm hại tôi,
bởi vì sáu tên trộm này sẽ làm mất đi Phật tánh của tôi.” Trong tâm mỗi người
không nên chứa đựng quá nhiều tham lam và vật chất, vì nếu trong tâm quý vị còn
quá nhiều tham lam và vật chất, thì nguồn gốc nghiệp chướng của quý vị sẽ bắt đầu.
Rất nhiều người nói, tại sao tôi có nghiệp chướng, còn người khác thì không? Thực
ra nghiệp chướng là do quý vị đã tiếp nhận quá nhiều thứ từ ngoại trần (tức là
trần thế bên ngoài) – như tình cảm không thể buông bỏ, hận thù và đố kỵ người
khác v.v… Kỳ thực, nghiệp chướng về cơ bản đều đến từ sáu tên trộm này.
Làm
thế nào để kiểm soát tốt sáu cánh cửa này trong tâm mình? Đừng để cho ý niệm mê
đắm vật chất. Có nhiều thứ tốt đẹp trên thế gian này, “Tôi thích cái nhà này,
cái xe này v.v…” Đừng thu nạp vào lòng sự lưu luyến quá nhiều những thứ vật chất,
đó gọi là “ý không luyến vật”. Cái mũi không nên tùy tiện hít vào, có nghĩa là
cái mũi của quý vị không nên tùy tiện ngửi những thứ không nên ngửi. Vừa ngửi
thấy mùi thơm, nhiều lúc ngửi thấy mùi thơm của thịt nướng, món ăn thôn dã mà
quý vị cho rằng thơm, và rồi ngay lập tức quên hết tất cả, cho nên “mũi không
được tùy tiện ngửi”. Khẩu không được tham thực, miệng không được háu ăn. Bởi vì
nhiều khi ăn một chút cũng không sao, nếu ăn quá nhiều thì quý vị sẽ càng tham
ăn, rồi dần dần sẽ muốn đủ thứ, cái gì cũng không chịu bỏ, cái gì cũng muốn ăn,
càng ăn nhiều thì con người càng không thể kiểm soát được bản thân mình. Vì vậy,
“bệnh từ miệng mà vào, họa từ miệng mà ra”, chính là ở cái miệng. Lục tặc giai
không. Sau khi hiểu được những điều này một cách cơ bản, thì quý vị cần phải kiểm
soát tốt sáu tên trộm trong tâm mình – mắt, tai, mũi, lưỡi, thân và ý – thì dần
dần lục tặc giai không và ngũ uẩn tự minh (tức là sáu tên trộm sẽ trống rỗng và
năm uẩn sẽ tự sáng tỏ). Trong “Tâm Kinh” có nói “Chiếu kiến ngũ uẩn giai
không”, làm sao để ngũ uẩn chiếu Không đây? Kỳ thực, ngũ uẩn cần tự mình hiểu
rõ, “Bản thân tôi minh bạch và tôi đã hoàn toàn nhìn thấu, nhìn tỏ tường rồi”
thì quý vị chính là “Chiếu kiến ngũ uẩn giai không” rồi.
Thọ,
tưởng, hành, thức (những cảm giác, tư duy tư tưởng, hành vi và ý thức) phải như
gương phản chiếu hình ảnh (như gương kiến hình): Cảm thấy những thứ này giống
như trong gương, chúng tồn tại khi được soi chiếu, và sẽ không tìm thấy khi rời
khỏi gương. Cho nên xưa nay có người thường lấy gương để dạy rằng: lòng phải
“sáng như gương”. Thật ra, nếu tâm quý vị soi thấy điều tốt thì trong tâm quý vị
sẽ có điều tốt; nếu quý vị soi thấy điều ác thì trong tâm quý vị sẽ có điều ác.
Quý vị bây giờ “Như gương kiến hình, ngũ uẩn tự minh” nghĩa là gì? Tâm quý vị
phải giống như gương, soi qua rồi sẽ không còn nữa; đến khi quý vị nhìn vào
gương lại, nó sẽ là một hình ảnh khác, không phải quý vị nữa. Tư duy, thọ, tưởng,
hành, thức của quý vị đều giống như mộng huyễn bào ảnh (mộng ảo, bọt nước, bóng
hình).
Ngũ
uẩn tự minh, đó là nói về việc làm sao để hiểu các uẩn của chính mình: Tinh Khí
Thần phải lưu thông lên xuống, và tinh thần của một người phải tốt. Khí là một
trường năng lượng rất quan trọng trong cuộc sống của một con người. Nếu một người
có khí – tức là năng lượng tích cực của hạo nhiên chánh khí – thì người này sẽ
dám làm bất cứ điều gì. Khi có sức khỏe tốt, tâm trạng tốt và khi nhìn thấy một
tương lai tươi sáng, quý vị sẽ rất hạnh phúc, bởi vì dòng hạo nhiên chánh khí
này đang luân chuyển khắp cơ thể quý vị, như vậy quý vị có thể trưởng dưỡng định
tuệ. Bồ Tát bảo chúng ta trưởng dưỡng định tuệ là có ý nghĩa gì? Có nghĩa là
chúng ta phải luôn bảo dưỡng cho tốt, tu dưỡng cho tốt, và nỗ lực vun bồi định
tuệ của mình. Vì bất kỳ ai, chỉ khi có được định rồi thì dần dần mới có tuệ; và
khi tâm của một người đã định lại được thì họ nhất định sẽ phát sinh trí tuệ.
Nhiều người không thể an định, tâm trí mỗi ngày bất an, thì họ lấy đâu ra trí
tuệ đây?
Tâm
tĩnh như nước, ắt sẽ giải thoát. Trong Phật Pháp có câu: “Quý vị ắt sẽ giải
thoát”. Nhất định quý vị sẽ được giải thoát, vì tâm của quý vị tĩnh lặng như nước.
Sư Phụ thường nói với mọi người rằng tại sao nước lại tốt như vậy? Nước trong
suốt và sạch sẽ không gì sánh được, vừa yên tĩnh vừa trong lành. Mong rằng ai học
Phật cũng giữ được lòng thanh tịnh như nước. Người trong sạch thì dần sẽ trở
nên trống rỗng trong chính bổn tánh của mình, ở trong Tánh Không. Người sống
trong Tánh Không thì họ sẽ không có tạp niệm và rất trong sạch. Người học Phật
thường nói, sao gọi là Tánh Không? Đó là bổn tánh phải trống rỗng, không có tạp
niệm, không nghĩ ngợi nhiều. Nếu quý vị suy nghĩ quá nhiều, tự chuốc lấy nhiều
phiền não cho bản thân mình, cái gì cũng nghĩ không thông thì bổn tánh sẽ không
trống rỗng. Khi ở trong Tánh Không thì quý vị sẽ dần dần định lại được, cuối
cùng thậm chí đến cảnh giới cũng không còn nữa, thì quý vị lấy đâu ra danh tướng?
Quý vị lấy đâu ra nhiều tạp niệm và danh tướng ở chốn nhân gian? Danh tướng đều
không còn trụ nữa, cuối cùng đến tịch diệt cũng không có nữa, diệt độ cũng
không cần, trong tâm hoàn toàn giải thoát, và cảnh giới trong nội tâm của quý vị
cũng trở thành “Diệc phi cảnh giới” – nó không còn là cảnh giới nữa. Bản thân
quý vị có cảnh giới này rồi thì còn cần phải giải thích với người khác rằng:
“Tôi có cảnh giới này” hay sao? Lấy ví dụ đơn giản: khi người khác tranh cãi,
quý vị ở bên cạnh không tranh cãi với họ, thì quý vị có cần phải giải thích với
mọi người rằng: “Quý vị thấy đấy, tôi không tranh cãi với các bạn, các bạn đang
tranh cãi, tôi không tham gia” hay sao? Đã hoàn toàn bước vào cảnh giới này rồi,
nên tịch diệt cũng không còn nữa, danh tướng cũng không trụ nữa, không trụ tướng
nữa. Quý vị nói “Hôm nay tôi đang hoằng pháp”, vậy thì “tôi” đang hoằng pháp,
cái “tôi” này vẫn còn trụ tướng. Nếu hôm nay tôi đã không trụ tướng khi hoằng
pháp – tôi nói rồi, là tôi đang hoằng pháp, nhưng tôi không cảm thấy rằng tôi
đang hoằng pháp, mà tôi đã và đang hoằng pháp rồi.
Vì vậy, cần phải Không Quán để nhận ra sự vô thường của thế gian. Không Quán nghĩa là gì? Là có thể nhìn thấy nhân gian là vô thường. Còn sĩ diện gì nữa? Vạn vật ở trên đời:
“Như mộng, huyễn, bào, ảnh.Như lộ diệc như điện.
Ưng tác như thị quán.”
Dịch nghĩa:
Như mộng, như ảo ảnh, như bọt nước, như bóng hình.
Như sương mai, như tia chớp.
Hãy quán chiếu như thế.
Đó
là những điều rất đơn giản ở thế gian, quý vị phải thấy rằng, phải dùng Tánh
Không để Không Quán, nhận ra sự vô thường của thế gian. Trên đời này có thứ gì
là trường tồn không? Sĩ diện của chúng ta thuở nhỏ giờ đã không còn nữa; khi
chúng ta giao tiếp với người khác, lúc đó cảm thấy xấu hổ, cảm thấy điều đó rất
khó chịu, một thời gian sau cũng quên mất, đã hết rồi. Sau khi Không Quán, thì
mọi thứ trên thế gian đều vô thường, và chỉ khi đó quý vị mới có được sự thể ngộ
đích thực về “Nhân sinh như mộng, huyễn, bào, ảnh”. Tại sao “Kinh Kim Cang” lại
nói “Như mộng, huyễn, bào, ảnh”? Một cái bong bóng, được ánh sáng soi rọi giống
như một cái bóng, giống như mộng, huyễn, bọt, bóng, không có gì cả. Một người
thực sự có thể ngộ ra Phật tánh thì ở nhân gian giống như Tế Công Hoạt Phật vậy,
Ngài đi khắp nơi một cách ung dung tự tại và xem mọi thứ trên thế gian là trống
rỗng. Ngài có phiền não gì? Con người chúng ta thật đáng thương biết bao, nhìn
thấy là phiền não, nhìn nét mặt này chính là một tướng khổ. Làm gì cũng phải học
cách buông bỏ. Thử nghĩ xem, chính vì con người luôn nghĩ không thông, phiền
não, rồi cái sĩ diện này của mình, cuộc sống giống như mộng, huyễn, bọt, bóng,
mà quý vị vẫn chìm đắm trong đó không thoát ra được, thì làm sao quý vị tìm ra
được chân lý đây! Phật Pháp nói chân lý của thế gian chính là khổ – không – vô
thường, vạn vật sẽ thay đổi. Tại sao quý vị cứ khăng khăng cho rằng nó sẽ không
thay đổi khi nó chưa thay đổi? Nó nhất định sẽ thay đổi.
Sư
Phụ nói với mọi người rằng xuất ly tâm của một người tu hành là rất quan trọng
và phải kiên định. Hôm nay tu xuất ly tâm, không còn quan tâm đến mọi thứ trên
đời, cái gì cũng buông bỏ được, chứ đừng nói là vài lời nói qua lại; cho dù có
bị người khác phỉ báng bao nhiêu, đố kị bao nhiêu đi chăng nữa, thì mọi thứ như
như bất động, tự nhiên sẽ có được đạo tâm vững vàng, và sẽ có được xuất ly tâm
của một người tu hành. “Tôi không muốn dây dưa với người khác lâu dài trong
nhân gian. Tôi chỉ có một cuộc đời ngắn ngủi ở cõi người. Tôi muốn tìm chân lý,
để tìm đường về trời, để tìm một con đường làm thế nào trở thành Bồ Tát và cứu
độ chúng sinh.” Dùng tâm như vậy thì mới có được tấm lòng rộng lớn, không quan
tâm đến bất cứ điều gì, điều gì cũng buông bỏ được, thì tấm lòng tự nhiên sẽ rộng
lớn bao la. Nhiều người không hiểu, thường nói: “Sao lòng dạ mình hẹp hòi quá?”
Vì quý vị chưa hiểu chân lý là gì. Phải hiểu được chân lý này, phải có tầm nhìn
rộng, phải nhìn thấy tương lai. Chút lợi ích trước mắt đó, chút danh lợi trước
mắt đó và chút sĩ diện trước mắt đó có thể gây ra biết bao tổn hại cho quý vị,
điều đó chứng tỏ tâm quý vị lớn đến nhường nào. Nếu điều đó không làm tổn
thương quý vị, có nghĩa là tâm của quý vị bao la như biển cả; nếu chỉ một việc
nhỏ, một lời nói hay một hành động làm tổn thương quý vị, điều đó có nghĩa là
tâm của quý vị chưa đủ rộng lớn.
Vì
vậy, nhân sinh quan phải thay đổi. Nhân sinh, rốt cuộc phải nhìn nhận nó như thế
nào? “Quan” có nghĩa là nhìn. Chúng ta phải làm thế nào để “nhìn nhân sinh”, đó
chính là “nhân sinh quan”. Nhân sinh quan, cần thay đổi nó, phải nhìn thấu suốt,
hết thảy đều là vô thường. Tại sao chúng ta không nhìn thấu nó? Đừng để bị mắc
kẹt và mệt mỏi bởi chốn hồng trần mênh mông. Đời người, vì một cái sĩ diện, vì
một chút danh lợi, vì chấp tướng mà “Tôi nhất định phải”, “Vì câu nói này làm
tôi mất sĩ diện, làm tôi mất mặt trước bao nhiêu người”, “Tôi là một người học
Phật lâu năm”… Không có đâu! Tất cả điều này giống như mộng huyễn bào ảnh. Hãy
nhớ rằng, mọi thứ đều sẽ trôi qua và mọi thứ đều vô thường. Sau một giờ, có thể
quý vị đã sớm nghĩ thông rồi; nếu trong một tháng quý vị vẫn nghĩ không thông,
điều đó có nghĩa là quý vị vô cùng cố chấp. Vì vậy, đừng để bị mệt mỏi hay bị mắc
kẹt bởi ngũ trọc ác thế trong chốn hồng trần cuồn cuộn. Tất cả được mất của
danh lợi đều phải xem nhẹ và loại bỏ; danh gì, lợi gì, được gì, mất gì... chúng
ta nhận được bao nhiêu, thì cuối cùng đều sẽ mất tất cả. Có rất nhiều, rất nhiều
thứ chúng ta có được đó nhưng rồi cũng mất đi. Danh và lợi đều sẽ ra đi: Lợi,
ví dụ như có tiền, có nhà, có xe cộ cũng sẽ dần dần không còn; Danh, nếu hôm
nay quý vị là chủ tịch, là chủ tịch hội đồng quản trị hay ông chủ, một khi bầu
cử lại, thì quý vị sẽ mất nó. Vì vậy, mọi thứ nên xem nhẹ đi. Giống như chúng
ta ăn cơm vậy, nhạt một chút thì ăn được, mặn quá thì không nuốt nổi. Tranh chấp
và phiền não trên thế gian chỉ là mây khói thoáng qua (quá nhãn vân yên). Nhân
gian làm gì có tranh chấp và phiền não? Khi chúng ta còn nhỏ, nhiều bạn học cãi
nhau, nhiều bạn nhỏ khi gặp nhau là thích tranh cãi, bây giờ nghĩ lại chúng ta
thật nực cười. Sau khi học Phật, chúng ta mới nhận ra rằng tất cả những điều
này căn bản không đáng để giữ trong lòng và không nên tranh cãi vào thời điểm
đó; chúng ta cảm thấy rất xấu hổ khi nói về những điều vô nghĩa như vậy. Tất
nhiên, không thể nói con người vừa sinh ra là đã có thể giác ngộ, vẫn phải trải
qua một quá trình.
Phẩm
chất tu hành rất quan trọng, và việc tu hành của một người cũng có phẩm chất
riêng. Người này có tu hành, chất lượng có tốt hay không, phẩm hạnh có đoan
chính hay không? Nếu người này có phẩm hạnh tốt, nghiêm túc tụng kinh thì gọi
là “tinh tấn”, phẩm chất tu hành của người này sẽ tốt. Nếu như người này trì tụng
kinh một cách qua loa đại khái, tùy tiện trì tụng kinh, hữu khẩu vô tâm (miệng
tụng mà tâm không có) mà trì tụng kinh như vậy, thì phẩm chất tu hành của người
đó có tốt không? Ở nhà đọc kinh, ở nhà thắp hương, sau đó ra ngoài vẫn làm theo
ý mình, vẫn làm theo lề lối cũ của mình; ở nhà có một kiểu tu tâm riêng của ở
nhà, đến cơ quan hay ra ngoài vẫn là một kiểu riêng của mình, thì phẩm chất tu
tâm của loại người này sẽ xuống thấp, nên không có cách nào tiếp cận được Bồ Đề.
Thì làm sao quý vị có thể tiếp cận được Bồ Đề đây?
Việt dịch chú thích tham khảo:
Tập 29 Bạch
thoại Phật Pháp đến đây là kết thúc. Trong quá trình biên dịch nếu có sai sót,
hoan nghênh và chân thành cám ơn tất cả mọi người góp ý. Xin cám ơn mọi người
đã cùng đồng hành.