Tuyển tập Khai thị về Kiến thức Phật học thường thức (Phần 2)
Phóng sinh - 3. Các vấn đề về nghi thức Phóng sinh
https://orientalradio.com.sg/chi-buddhism-knowledge-2/changshi2-chap1-1/
4. Các vấn đề về nghi thức Phóng sinh
(1) Các vấn đề liên quan đến phóng sinh (Vấn đáp Phật học 63)
Phóng sinh có công đức gì?
Phóng sinh là hành động bao gồm cả tài bố thí, pháp bố thí và vô úy bố thí. Vì
đầy đủ cả ba loại bố thí nên công đức vô lượng. Lợi ích lớn nhất mà việc phóng
sinh mang lại cho chúng ta là tiêu tai diên thọ.
Những ai đặc biệt cần phóng sinh?
Người tin Phật, người trung niên và cao tuổi, người già yếu nhiều bệnh, người
hiếu thuận với cha mẹ. Ngoài ra, những người làm các nghề sau đây cũng rất cần:
đầu bếp, phụ bếp, bác sĩ phẫu thuật, bác sĩ phá thai, nhân viên nhà tang lễ,
nhân viên vệ sinh diệt côn trùng, người làm ở trại gà, trại heo, lò mổ, cảnh
sát hình sự, bác sĩ pháp y, nhà giải phẫu học, v.v. Những người này cần thường
xuyên "phóng sinh" để cân bằng lại nghiệp chướng, và dĩ nhiên, tốt nhất
là nên tìm cơ hội để chuyển nghề.
Thời gian phóng sinh:
Bốn mùa trong năm đều có thể phóng sinh, nhưng tốt nhất là vào ngày sinh nhật của
người đang cầu xin diên thọ, hoặc vào dịp cuối năm cũ đầu năm mới, hoặc vào các
ngày mùng một, ngày rằm, ngày Phật Đản. Ngoài ra, có thể phóng sinh vào những
ngày gặp kiếp nạn như trước khi nhập viện, trước khi phẫu thuật, khi vừa phát
hiện bệnh nặng, vừa gặp tai nạn xe cộ, v.v.
Tốt nhất nên chọn ban ngày trời quang mây tạnh, lúc này dương khí đầy đủ nhất,
hiệu quả tốt nhất, cố gắng tránh phóng sinh vào buổi tối. Ngày mưa âm u cũng có
thể phóng sinh.
Loài vật để phóng sinh:
Nên chọn những loài động vật dễ bị người ta ăn thịt, như cá, tôm, cua, nghêu,
sò, v.v. Các loài động vật khác, hễ là loài sắp bị giết hoặc bị ăn thịt thì đều
có thể phóng sinh được.
Khi phóng sinh cần niệm kinh:
Phóng sinh giúp tiêu tai diên thọ, niệm kinh giúp hộ thân, làm cả hai việc cùng
lúc thì hiệu quả tốt nhất. Trên đường đi phóng sinh có thể bắt đầu niệm kinh, tốt
nhất là niệm Chú Đại Bi. Trước khi niệm kinh cần khấn: "Con xin Đại Từ Đại
Bi Quan Thế Âm Bồ Tát phù hộ cho con là [tên của mình] được tiêu tai diên thọ,
con nhất định sẽ làm thêm nhiều công đức hơn nữa", sau đó niệm Chú Đại Bi,
càng nhiều càng tốt. Nếu phóng sinh thay cho người nhà thì khấn: "Con xin
Đại Từ Đại Bi Quan Thế Âm Bồ Tát phù hộ cho người nhà của con là [tên người
nhà] được tiêu tai diên thọ...".
Nghi thức tại nơi phóng sinh:
Khi đến nơi phóng sinh, trước tiên hướng lên trời khấn 3 lần: "Cung thỉnh
Nam mô Đại Từ Đại Bi Cứu Khổ Cứu Nạn Quảng Đại Linh Cảm Quan Thế Âm Bồ
Tát", sau đó niệm Chú Đại Bi 1 biến, Tâm Kinh 1 biến, Thất Phật Diệt Tội
Chân Ngôn 7 biến. Trước khi thả các sinh vật xuống nước, cần khấn lại một lần nữa:
"[Tên của mình] phóng sinh [số lượng] con hoặc [số cân] (cá, tôm, hoặc
loài vật khác), con xin Đại Từ Đại Bi Quan Thế Âm Bồ Tát phù hộ cho con là [tên
của mình] (hoặc người nhà là [tên người nhà]) được tiêu tai diên thọ...".
Trong lúc phóng sinh có thể niệm Chú Đại Bi, Tâm Kinh, Chú Vãng Sanh, số biến
không giới hạn, niệm được càng nhiều càng tốt. Khi thả cá xuống nước, cần nhẹ
nhàng để tránh làm chúng bị thương.
Nếu có con vật bị chết:
Nếu trong lúc phóng sinh có cá, tôm, cua, v.v. bị chết, thì cần niệm Chú Vãng
Sanh để siêu độ cho chúng. Thông thường, mỗi con tôm niệm 3 biến Chú Vãng Sanh,
mỗi con cua niệm 7 biến Chú Vãng Sanh, mỗi con cá niệm 7 biến Chú Vãng Sanh.
Tiền phóng sinh:
Tiền dùng để phóng sinh tốt nhất là tiền của chính mình. Nếu phóng sinh thay
cho người nhà thì tốt nhất nên để người nhà tự dùng tiền của họ để phóng sinh.
(2) Sự khác biệt giữa việc phóng sinh số lượng lớn một lần và
phóng sinh số lượng ít nhiều lần (Vấn đáp Huyền Nghệ - 10/11/2013)
Thính giả: Một năm phóng sinh mấy vạn con cá so
với 365 ngày mỗi ngày đều phóng sinh một con cá, thì công đức và việc thiện
khác nhau ở đâu ạ?
Đài Trưởng: Thực ra việc này tùy thuộc vào từng
người, từng nơi, và từng thời điểm. Tại sao vậy? Rất đơn giản. Nếu bạn là người
khỏe mạnh, không có nghiệp chướng gì lớn, thì việc mỗi ngày phóng sinh một con
cá là để tích lũy công đức. Nhưng nếu bạn đã mắc bệnh, bị ung thư, nghiệp chướng
đầy mình, lúc đó việc bạn phóng sinh từng con cá một so với một vạn con thì cái
nào hiệu quả hơn? Điều này giống như một người khi bụng đã no thì mỗi ngày có
thể ăn một chút hoa quả, còn khi bụng đang rất đói thì bạn phải ăn hết tất cả hoa
quả cho no bụng. Đó là vấn đề giữa "nhiều" và "ít".
Thính giả: Nếu mỗi ngày đều phóng sinh một con,
tức là tích lũy công đức mỗi ngày, cũng được xem là việc thiện đúng không ạ?
Đài Trưởng: Đúng vậy, cũng là công đức. Phóng
sinh vì là cứu mạng nên nó không phải là "việc thiện" nữa, mà đã trở
thành "công đức" rồi. Hễ là cứu người, độ người thì đó là công đức.
(3) Khi phóng sinh tốt nhất nên làm nghi thức tại hiện trường (Vấn
đáp Huyền Nghệ - 25/08/2013)
Thính giả: Con ở ngoại ô Thượng Hải, một mình đi
phóng sinh nên không thể đứng ở bờ sông quá lâu, vì có người đánh cá, câu cá họ
sẽ để ý và thường đến vớt. Vì vậy con thả xong là đi ngay, trước khi thả thì niệm
kinh trước hoặc sau khi thả về nhà mới làm nghi thức, như vậy có được không ạ?
Đài Trưởng: Tốt nhất là khi phóng sinh, hãy tìm một
nơi không có người để có thể thực hiện một vài nghi thức đơn giản. Lúc đó, tốt
nhất nên cầu xin với Bồ Tát trên trời, như vậy hiệu quả sẽ tốt hơn ở nhà. Bởi
vì khi bạn ở ngay tại hiện trường phóng sinh, bạn có thể cảm ứng được với Bồ
Tát, "cầu xin Bồ Tát phù hộ cho con, cầu cho một việc nào đó của con được
thành tựu".
(4) Trong nghi thức phóng sinh, niệm Chú Đại Bi và Tâm Kinh là để
tăng công đức lực cho chính mình (Vấn đáp Huyền Nghệ - 18/07/2014)
Thính giả: Mỗi lần phóng sinh, chúng con trước
tiên cung thỉnh Bồ Tát, sau đó làm nghi thức, niệm Chú Đại Bi và Tâm Kinh. Những
kinh văn này là niệm cho chính mình, niệm cho cá, hay là niệm cho Bồ Tát ạ?
Đài Trưởng: Bồ Tát không cần bạn niệm kinh cho
Ngài. Cuối cùng thì những kinh văn này đều là niệm cho chính bạn. Vì bạn có tâm
từ bi nên mới niệm Tâm Kinh, vì bạn có lòng thương xót nên mới niệm Chú Đại Bi,
tất cả đều là niệm cho chính bạn. Nhưng chỉ cần bạn niệm cho chính mình, vì bạn
đang niệm kinh văn của Bồ Tát nên Bồ Tát đều nghe thấy, điều này càng làm tăng
thêm công đức lực của bạn.
(5) Khi phóng sinh có cá chết, cần niệm Chú Vãng Sanh (Vấn đáp
Huyền Nghệ - 26/07/2012)
Thính giả: Khi chúng con phóng sinh, vì nhiều lý
do mà một số con cá bị chết, chúng con nên làm thế nào để được như lý như pháp ạ?
Đài Trưởng: Phóng sinh vẫn tốt hơn là chết dưới
dao thớt, đó là điều thứ nhất. Thứ hai, nếu không may cá bị chết, thì cũng giống
như con người chúng ta, có những người trong lúc bạn cứu độ thì họ đã qua đời,
điều đó cho thấy duyên phận của họ chưa đủ. Vì nghiệp họ đã tạo trong quá khứ,
nghiệp chướng từ các đời trước khiến họ không thể kéo dài sinh mạng. Tại sao lại
khuyên các bạn khi phóng sinh cũng nên niệm Chú Vãng Sanh? Thực ra Chú Vãng
Sanh chính là niệm cho chúng đó.
(6) Thông thường không nên phóng sinh vào buổi tối (Vấn đáp Huyền
Nghệ - 14/12/2014)
Thính giả: Thưa Thầy, có đồng tu ban ngày phải
đi làm nhưng rất muốn phóng sinh. Thứ Bảy, Chủ Nhật anh ấy đều đi phóng sinh
vào ban ngày. Nhưng từ thứ Hai đến thứ Sáu, anh ấy chỉ có thể đi phóng sinh vào
buổi tối sau khi tan làm, lúc đó trời đã tối rồi. Anh ấy đi phóng sinh vào buổi
tối như vậy có được không ạ?
Đài Trưởng: Đừng, đừng đi, không được đâu. Sông
và biển vào ban đêm đều rất đáng sợ, bên trong thủy tộc có rất nhiều thứ sẽ trồi
lên mà họ không nhìn thấy được. Ban đêm, bờ biển giống như một cái miệng hổ, nuốt
chửng từng ngụm một.
(7) Dùng tâm từ bi để phóng sinh sẽ cảm động trời đất (Vấn đáp
Huyền Nghệ - 22/11/2013)
Thính giả: Con thường sáu giờ tối mới tan làm,
lúc đó trời đã tối. Mỗi ngày đi làm về con đều đi qua một hàng bán cá, nhìn thấy
những con cá đó con thấy chúng rất đáng thương, đều bị bắt từ các thành phố lân
cận. Đôi khi trong người có chút tiền, con liền mua hết chúng rồi mang đi thả.
Nhưng lúc đó đã là buổi tối, trời rất tối rồi, con cũng không làm nghi thức gì
mà thả thẳng luôn, như vậy có được không ạ?
Đài Trưởng: Được chứ. Sau này tuổi già của con sẽ
tốt đẹp vô cùng. Đợi đến khi về già, con được khỏe mạnh, không bệnh tật, cơm ăn
áo mặc đủ đầy, thì hãy nghĩ lại khoảng thời gian vất vả bây giờ. Người ta thì về
nhà, người ta kiếm chút tiền mua đồ ăn, còn con thì lại bỏ tiền mua cá để đi thả.
Con nói xem, tinh thần này của con có thể nào không làm Bồ Tát cảm động chứ?! Nếu
con làm như vậy, tuổi già của con sẽ rất rất tốt, và sau này con còn có thể được
lên cõi trời. Tâm từ bi có thể làm cảm động trời đất, đối với những việc làm
này của con, Đài Trưởng vô cùng kính trọng